ختلال دوقطبي يا دوقطبي شيدايي- افسردگي ، يک اختلال رواني است که موجب تغييرات شديد در خلق و خوي فرد مي شود. شايد همه شما تاکنون دوره هايي از نااميدي و يا سرخوشي را در زندگي خود و يا اطرافيان خود تجربه کرده باشيد. براي مثال شايد شما در روزهاي آفتابي شاداب تر از روزهاي ابري و باراني به نظر برسيد. با توجه به شرايط و روحيات هر فرد، قسمتي از تغييرات خلق و خود امري طبيعي است. اما گاهي اين تغييرات به قدري شديد است که از حالت عادي خارج شده و به نوعي اختلال تبديل مي شود. اما به راستي اختلال دوقطبي چيست و بروز چه نشانه هايي موجب مي شود تا شما به وجود يک اختلال پي ببريد.
همان طور که از نام آن پيداست، اختلال دوقطبي موجب بروز دوره هاي رفتاري متفاوت در فرد مي شود. دوره شيدايي و دوره افسردگي. دوره اختلال دوقطبي در کودکان شيدايي زماني است که فرد خلق وخوي بسيار فعالي دارد و دوره افسردگي زماني است که فرد به شدت آرام و افسرده به نظر مي رسد. افراد مبتلا به اختلال دوقطبي ممکن است در مديريت رفتارهاي روزانه خود در مدرسه و يا محل کار و هم چنين حفظ روابط عاطفي خود مشکل داشته باشند.
متوسط سن شروع اين بيماري حدود 25 سال و شيوع آن ميان ن و مردان تقريبا يکسان است، با اينکه اکثر افراد داراي اين اختلال جوان هستند اما اين امکان وجود دارد که شاهد بروز اختلال دو قطبي در کودکان نيز باشيم. در ادامه بيشتر به اين موضوع خواهيم پرداخت.
اختلال دوقطبي چيست
نکته مهم در اين بيماري شناسايي به موقع و درمان آن است زيرا در صورت عدم اقدام به موقع، علائم بيماري شديدتر مي شود. در حال حاضر درمان قطعي براي اين اختلال وجود ندارد اما افرادي که دچار اين اختلال هستند مي توانند با درک اين مساله که اختلال دوقطبي چيست و هم چنين استفاده از برخي از روش هاي درماني، علائم بيماري خود را کنترل کنند.
انواع اختلال دوقطبي چيست؟
بعد از آن با هم به مرور اين نکته پرداختيم که اختلال دوقطبي چيست، مي توانيم به بررسي انواع آن بپردازيم. اختلال دوقطبي انواع مختلفي دارد که به شرح زير دسته بندي مي شوند:
اختلال دوقطبي نوع اول : اين اختلال شامل دوره شيدايي (مانيا) است که حداقل 7 روز به طول مي انجامد و يا علائم تکرارشونده شيدايي به قدري شديد باشد که فرد نياز به بستري شدن در بيمارستان داشته باشد. در اين نوع اختلال ممکن است فرد قبل از دوره شيدايي دوره افسردگي را نيز تجربه کرده باشد. در برخي موارد شدت شيدايي موجب از هم گسيختگي رواني فرد مي شود.
اختلال دوقطبي نوع دوم : در اين نوع اختلال فرد حداقل يک دوره افسردگي و يک دوره نيمه- شيدايي (هايپومانيا) را تجربه مي کند.
اختلال دوقطبي دوره اي يا سيکلوتيميا : علائم اين نوع از اختلال دو قطبي، شامل بروز دوره اي علائم افسردگي و نيمه شيدايي است. اين علائم کوتاه مدت تر و ضعيف از اختلال دوقطبي نوع اول و يا اختلال دوقطبي نوع دوم هستند.
انواع ديگر : انواع ديگري از اختلال دوقطبي شامل "اختلال دوقطبي نوع اول و دوم به صورت همزمان"، " اختلال دوقطبي نوع اول و دوم با دوره هاي سريع" ، " اختلال دوقطبي نوع اول و دوم با الگوهاي تکرار شونده فصلي" و يا برخي از اختلالات ناشي از مصرف مشروبات الکي و يا مواد مخدر باشد.
اختلال دوقطبي چيست
علائم و نشانه هاي اختلال دوقطبي شخصيتي چيست؟
بررسي علائم و نشانه هاي اختلال دوقطبي شيدايي کمک مي کند تا بهتر متوجه شويم که اختلال دوقطبي چيست. نوع بروز علائم و شدت آن از فردي به فردي ديگر متفاوت است. افراد مبتلا به اختلال دوقطبي، ممکن است دوره هاي آشکار شيدايي يا افسردگي را تجربه کنند. از طرف ديگر ممکن است اين اختلال درآنها بدون علائم واضحي مدت هاي طولاني، حتي سالها به طول بيانجامد. هم چنين اين احتمال وجود دارد که فردي همزمان هر دو نوع علائم آن را به صورت کوتاه مدت و يا بلند مدت کنار هم تجربه کند.
همان طور که گفتيم دوقطبي شيدايي-افسردگي از دو قسمت تشکيل شده است : دوران شيدايي و دوران افسردگي. در ادامه به بررسي بيشتر اين دو مي پردازيم:
اختلال دوقطبي شيدايي يا نيمه شيدايي
براي تشخيص دوقطبي شيدايي، فرد بايد حداقل يک دوره شيدايي يا نيمه شيدايي را تجربه کرده باشد. نيمه شيدايي نوع خفيف تري از شيدايي است که موجب از هم گسيختگي رواني فرد نمي شود و افراد مبتلا به آن مي توانند عملکرد نسبتا خوبي در موقعيت هاي اجتماعي يا محل کار خود داشته باشند. در حاليکه برخي از افراد مبتلا به دوقطبي شيدايي در طول زندگي خود بارها اين دوره را تجربه مي کنند، برخي ديگر ممکن است تنها يک بار دچار آن شوند. دوره هاي شيدايي شديد معمولا پس از يک دوره افسردگي شديد رخ مي دهند. در اين صورت کنترل علائم فرد سخت تر است. وقتي دوره دوقطبي شيدايي عود مي کند، فرد به سرعت تحريک مي شود و رفتارهاي غيرقابل پيش بيني از خود نشان مي دهد که از عواقب آن آگاهي ندارند. خودکشي در شخصي که دچار علائم دوقطبي شيدايي است به عنوان يک خطر هميشگي تلقي مي شود. آگاهي از علائم دوقطبي شيدايي کمک مي کند تا شخص راحت تر بتواند علائم خود را مديريت کند.
اختلال شيدايي دوقطبي
برخي از علائم افراد داراي دوقطبي شيدايي به شرح زير است:
احساس خوشحالي و هيجان شديدي دارند حتي زمانيکه که اوضاع به خوبي پيش نمي رود.
سرشار از ايده هاي هيجان انگيز و جديد هستند.
سريع از ايده اي به ايده ديگر تغيير موضع مي دهند.
صداهايي که افراد ديگر قادر به شنيدن آن نيستند را مي شنوند.
سريع تر از حالت معمول نسبت به موضوعات تحريک مي شوند و واکنش نشان مي دهند.
سريع صحبت مي کنند و مدام از موضوعي به موضوع ديگر مي پرند.
سريع فکر مي کنند.
فکر مي کنند که قادر به انجام هر کاري هستند.
احساس عجيب بودن مي کنند.
به راحتي پريشان مي شوند و تمرکز کردن براي آن ها سخت است.
واقعا قادر نيستند و يا احساس مي کنند که نمي توانند بخوابند.
تصوري فراتر از واقعيت در مورد خود و عملکرد خود دارند.
تصميم هاي ناگهاني مي گيرند که مي تواند عواقب سنگيني داشته باشد. (براي مثال : قمار کردن، روابط جنسي نامتعارف، تجارت هاي غير معقول و )
علائم دو قطبي نيمه شيدايي نيز مانند دوقطبي شيدايي است، با اين تفاوت که شدت آن به صورت خفيف تري بروز مي کند. اين دو اختلال روش هاي درماني يکساني نيز دارند.
دوره افسردگي
دوره هاي افسردگي در افراد داراي اختلال دوقطبي شخصيتي، اغلب به حدي قوي است که ممکن است حتي شخص نتواند از تخت خواب خود خارج شود. در حاليکه برخي از افراد دچار کم خوابي مي شوند و نمي توانند بخوابند، برخي ديگر ممکن است تمام مدت خواب باشند. هنگامي که فرد داراي اختلال دوقطبي شخصيتي وارد دوره افسردگي خود مي شود ممکن است حتي براي تصميمات معمولي خود مانند صرف شام نيز مشکل داشته باشد. هم چنين افکار وسواس گونه اي در مورد عدم موفقيت و درماندگي خود داشته باشند و متاسفانه اين افکار ممکن است فرد را به سمت خودکشي سوق دهد.
دوره افسردگي دوقطبي
اگر هر روز به مدت دو هفته علائم افسردگي در فرد مشاهده شود که عملکرد طبيعي او را دچار اختلال مي کند، مي توان تشخيص قطعي داد که دوره افسردگي دوقطبي شخصيتي فرد آغاز شده است. ميان افسردگي همراه با اختلال دوقطبي شخصيتي و افسردگي متداول تفاوت هايي در زمينه بروز علائم و حتي روش هاي درمان وجود دارد. براي مثال، تحقيقات نشان مي دهد که حتي استفاده از داروهاي ضد افسردگي متداول ممکن است موجب بدتر شدن علائم بيماري دوقطبي گردد. برخي از علائم افسردگي در اختلال دوقطبي شخصيتي به شرح زير است:
افراد احساس نااميدي، غمگين بودن و پوچ بودن مي کنند.
از انجام دادن هيچ کاري لذت نمي برند.
غالبا احساس خستگي مي کنند و فکر مي کنند انرژي انجام هيچ کاري را ندارند.
از لحاظ جسمي و روحي کند مي شوند.
در ميزان اشتها و وزن آن ها تغييراتي رخ مي دهد.
برنامه خواب آن ها تغيير مي کند.
در به يادآوردن اتفاقات دچار مشکل مي شوند.
احساس بي ارزشي و گناهکار بودن مي کنند.
به مرگ و خودکشي فکر مي کنند.
درمان اختلال شخصيتي دو قطبي
پيش تر در اين باره صحبت کرديم که بدانيم اختلال دوقطبي چيست و علائم دوقطبي شيدايي و افسردگي را با هم مرور کرديم. در اين بخش به صورت کلي به بررسي روش هاي درمان اختلال شخصيتي دو قطبي مي پردازيم:
روان درماني : استفاده از متخصصان حوزه روان درماني به شيوه درمان شناختي درماني و يا طرح واره هاي درماني کمک موثري به درمان اختلال شخصيتي دو قطبي به حساب مي آيد. کلينيک افق سلامت با دارا بودن متخصصان اين حوزه آماده ارائه خدمات مشاوره درمان اختلال شخصيتي دو قطبي به شما عزيزان مي باشد. براي دريافت هرگونه اطلاعات در اين زمينه مي توانيد با ما تماس بگيريد.
دارودرماني : داروهاي تثبت کننده خلقي، ضد پريشاني و برخي از انواع داروهاي ضد افسردگي براي درمان اختلال شخصيتي دو قطبي به کار مي روند.
تکينک هاي خود درمانگري : تکنيک هاي کنترل علائم بيماري مانند آموزش صحيح و شناخت علائم اوليه موجب سهولت درمان اختلال شخصيتي دو قطبي مي شود.
درباره این سایت